Pracownicze Plany Kapitałowe - PPK

Pracownicze Plany Kapitałowe to wzorowany na międzynarodowych rozwiązaniach, powszechny system oszczędzania na emeryturę, który ma szansę zrewolucjonizować polski system emerytalny. Chcesz wiedzieć więcej na temat PPK?

Zapraszamy do dalszej części naszego serwisu!

Co to jest PPK – Pracownicze Plany Kapitałowe?

Pracownicze Plany Kapitałowe (w skrócie PPK) to regulowany ustawą z 4 października 2018 roku powszechny program oszczędnościowy, który powstał we współpracy rządu, Polskiego Funduszu Rozwoju, organizacji pracodawców oraz związków zawodowych. Kapitał zebrany w ramach PPK będzie impulsem do rozwoju dla całej gospodarki oraz niezbędną “poduszką bezpieczeństwa” dla polskich emerytur.

Postępujące, niekorzystne trendy demograficzne sprawiają, że polski system emerytalny już teraz nie jest w stanie zapewnić seniorom godziwych emerytur, cała przyszłość stoi natomiast pod znakiem zapytania. Szansą dla Polaków byłoby samodzielne odkładanie środków przeznaczonych na emeryturę. Niestety, według badań jedynie co czwarty z nas oszczędza na ten cel. Niezbędne było zatem przeprowadzenie gruntownych zmian, które ułatwiłyby budowanie kapitału emerytalnego, a rozwiązaniem mają być właśnie Pracownicze Plany Kapitałowe.

Pracownicze Plany Kapitałowe - PPK - zasady

Pracownicze Plany Kapitałowe są programem, który automatycznie obejmie wszystkich pracowników w wieku od 18 do 54 lat, za których pracodawca odprowadza składki emerytalno-rentowe (pod PPK nie będą natomiast podlegały osoby samozatrudnione, służby mundurowe oraz rolnicy). Osoby między 55 a 69. rokiem życia będą mogły uczestniczyć w PPK dopiero po złożeniu stosownego oświadczenia woli. Według założeń programu, automatyczny zapis (a co za tym idzie brak formalności) zachęci Polaków do udziału w PPK, zapewniając programowi wysoki odsetek uczestników - docelowo nawet 11,5 mln osób.

W ramach Pracowniczych Planów Kapitałowych pracownik oraz pracodawca będą solidarnie wpłacali na specjalne konto dwie składki - obligatoryjną składkę podstawową oraz dobrowolną składkę dodatkową. Dla tych, którzy będą aktywnie uczestniczyć w PPK, rząd przewidział specjalne dopłaty finansowane z Funduszu Pracy. Zebrane w ten sposób pieniądze, będą inwestowane przez określone w ustawie instytucje:

  • Powszechne Towarzystwa Emerytalne,
  • Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych,
  • Pracownicze Towarzystwa Emerytalne,
  • Zakłady Ubezpieczeń.

Oprócz tego, instytucja ubiegająca się o możliwość tworzenia Pracowniczych Planów Kapitałowych powinna:

  • mieć przynajmniej 3-letnie doświadczenie w obszarze zarządzania funduszami inwestycyjnymi (typu otwartego), emerytalnymi lub otwartymi funduszami emerytalnymi. W przypadku zakładów ubezpieczeń - przynajmniej 3 lata w oferowaniu ubezpieczeń z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym;
  • posiadać kapitał własny (lub dopuszczone środki własne) - w wysokości przynajmniej 25 mln zł, przy czym co najmniej 10 mln zł powinno być w środkach płynnych (tj. lokatach określonych dla funduszy rynku pieniężnego);
  • operować odpowiednią ilością funduszy lub subfunduszy zdefiniowanej daty.

Każda z instytucji zobowiązująca się do prowadzenia PPK będzie miała obowiązek utworzyć minimum pięć tzw. funduszy zdefiniowanej daty. W każdym z nich portfel inwestycyjny powinien być zaprojektowany w taki sposób, by wraz z postępującym wiekiem członka PPK zmniejszało się ryzyko inwestycyjne. W ustawie określono konkretnie, w jakich narzędziach kapitałowych będą mogły być lokowane pieniądze. W części udziałowej:

  • co najmniej 40% - spółki WIG20;
  • maksymalnie 20% - spółki WIG40;
  • maksymalnie 10% - pozostałe spółki na giełdzie;
  • co najmniej 20% - inwestycje zagraniczne.

W części dłużnej kapitał może być lokowany w:

  • co najmniej w 70% w:
    • papiery wartościowe emitowane lub gwarantowane przez Skarb Państwa, NPB, jednostki samorządu terytorialnego, władze publiczne lub banki centralne państw członkowskich, Unię Europejską, Europejski Bank Centralny, Europejski Bank Inwestycyjny, bądź też inne papiery wartościowe gwarantowane przez organizacje posiadające rating na poziomie uznanym przez Europejski Bank Centralny;
    • depozyty o terminie zapadalności nie dłuższym niż 180 dni w bankach krajowych bądź instytucjach kredytowych posiadających rating uznany przez Europejski Bank Centralny.
  • nie więcej niż 30% w inne aktywa, przy czym maksymalnie 10% z nich może być lokowana w instrumentach nieposiadających ratingu uznanego przez Europejski Bank Centralny.

Ustawa przewiduje stosowne wynagrodzenie dla instytucji finansowej zarządzającej kapitałem wynoszące nie więcej niż 0,5% wartości aktywów netto funduszu oraz premię za wyniki wynoszącą nie więcej niż 0,1% wartości zebranych aktywów.

Podczas prac nad projektem Pracowniczych Planów Kapitałowych pojawiały się obawy, że PPK stanie się powtórką OFE, dlatego też w ustawie znalazł się bezpośredni zapis o wyłącznej własności środków uczestnika PPK. Trzeba jednak dodać, że mimo tak jasno zdefiniowanej kwestii własności, uczestnik nie będzie mógł całkowicie dowolnie nimi rozporządzać. Docelowo, skorzystać z nich będzie można dopiero po ukończeniu 60. roku życia, przy czym w pewnych wyjątkowych sytuacjach ustawodawca przewiduje odstępstwo od tej reguły:

  • w przypadku poważnej choroby (m.in. nowotworu złośliwego, udaru mózgu, zawału serca, zapalenia mózgu, stwardnienia zanikowego bocznego, Alzheimera, Parkinsona) uczestnika PPK, jego małżonka lub dziecka - bezzwrotna wypłata do 25% środków zgromadzonych na koncie PPK;
  • z przeznaczeniem na wkład własny - dla osób poniżej 45. roku życia, wypłata do 100% zebranego kapitał z obowiązkiem zwrotu, przy czym zwrot nie może rozpocząć się później niż 5 lat od dnia wypłaty środków i nie może trwać dłużej niż 15 lat od dnia wypłaty środków.

Oprócz tego członek PPK będzie miał prawo w dowolnym momencie, przed ukończeniem 60. roku, życia przetransferować środki do innego PPK, IKE lub PPE (swojego lub osoby uprawnionej) lub całkowicie wycofać środki ze swojego konta. To ostatnie będzie jednak wiązało się z utratą 30% składek opłaconych przez pracodawcę (trafią one do ZUS) oraz utratą wszystkich dopłat od rządu, które przewidziano w ustawie. Co więcej, w takiej sytuacji powstanie obowiązek uiszczenia podatku dochodowego od zysków kapitałowych (19%).

Po ukończeniu 60. roku życia, z zebranych środków będzie można skorzystać bez ponoszenia dodatkowych kosztów, jeśli jednorazowo wypłacimy 25%, a pozostałe 75% w co najmniej 120 miesięcznych ratach. Możliwa jest również wypłata środków w formie świadczenia małżeńskiego, pod warunkiem, że obie osoby ukończyły 60 lat i posiadają konto PPK w tej samej instytucji. Pieniądze z PPK będzie można takżę przetransferować na rachunek terminowej lokaty bankowej, o ile przewidziano w niej wypłatę ratalną przez przynajmniej 120 miesięcy.

Warto dodać, że kiedy po ukończeniu 60. roku życia rozpoczniemy wypłatę środków, to nawet jeśli będziemy dalej pracować, ani składki, ani dopłaty od rządu nie będą już trafiały na nasze konto.

PPK w Twojej firmie – informacje dla Pracodawców

Pracownicze Plany Kapitałowe będą stanowiły obligatoryjny pakiet świadczeń pracowniczych, dzięki którym firmy będą mogły budować wizerunek odpowiedzialnego i zaangażowanego pracodawcy. Obowiązek wyboru instytucji oraz utworzenia PPK będzie spoczywał na pracodawcy. Warto jednak dodać, że ustawa zabrania nakłaniania do zmiany instytucji finansowej bądź oferowania korzyści majątkowych w zamian za zawarcie lub nierozwiązanie umowy o prowadzenie PPK (zakaz akwizycji wtórnej).

Wysokość składek dla przedsiębiorcy

Jednym z głównych kosztów po stronie zatrudniającego będą składki uiszczane na konto uczestnika PPK:

Składka podstawowa
1,5% od pensji brutto pracownika
składka jest obowiązkowa
Składka dodatkowa
do 2,5% od pensji brutto pracownika
składka jest dobrowolna

Wpłaty te nie będą wliczane do wynagrodzenia stanowiącego podstawę ustalenia wysokości składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz będą mogły zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodu.

Oprócz tego pracodawcy powinni uwzględnić m.in. koszty związane z modernizacją systemów kadrowo-płacowych, dzięki którym możliwe będzie realizowanie zadań pracodawcy określonych w ustawie.

Pracownicze Plany Kapitałowe – krok po kroku

Z punktu widzenia pracodawcy, najważniejszą częścią jest dokonanie wyboru instytucji finansowej, z którą zawrze on umowę o zarządzanie PPK. Powinien to zrobić w porozumieniu z zakładową organizacją związkową, a jeśli takiej nie ma - w porozumieniu z reprezentacją pracowników wyłonioną w tym celu. Jeśli porozumienie w sprawie wyboru instytucji nie będzie osiągnięte na miesiąc przed upływem terminu zawarcia umowy o zarządzanie PPK, zatrudniający ma prawo podjąć decyzję samodzielnie. Dokonywać wyboru będzie można jedynie z listy instytucji umieszczonych w ewidencji PPK.

Kolejnym obowiązkiem pracodawcy będzie podpisanie umowy o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz pracowników. Pracownicze Plany Kapitałowe obejmą pracowników, którzy w danej firmie posiadają staż pracy dłuższy niż 3 miesiące (na podstawie okresów zatrudnień z ostatnich 12 miesięcy). Nie będzie jednak konieczności zawierania pojedynczych umów dla każdego z pracowników - wystarczy lista osób objętych PPK jako załącznik do umowy o prowadzenie PPK.

Uwzględnienie kosztu PPK w planach finansowych
Poinformowanie pracowników o PPK
Wybór odpowiedniej instytucji PPK
Podpisanie umowy z wybraną instytucją
Dostosowanie systemu kadrowo-płacowego do PPK

Kiedy PPK w Twojej firmie?

Wprowadzenie Pracowniczych Planów Kapitałowych będzie uzależnione od ilości zatrudnionych w firmie osób, jednak taki obowiązek ciąży na każdym pracodawcy, który zatrudnia przynajmniej jednego pracownika.

01.07.2019
|
01.01.2020
|
01.07.2020
|
01.01.2021
|
|
powyżej 250 pracowników
|
od 50 do 249 pracowników
|
od 20 do 49 pracowników
|
poniżej 20 pracowników

Każdy pracodawca powinien zawrzeć umowę o prowadzenie PPK w terminie do 10-tego dnia miesiąca następującego po upływie 3 miesięcy od dnia, w którym ustawa zacznie go obowiązywać.

Umowa o zarządzanie PPK powinna zostać zawarta nie później niż 10 dni roboczych przed upływem powyższego terminu

Od obowiązku utworzenia Pracowniczych Planów Kapitałowych przewidziane są wyjątki. PPK nie musi wprowadzać:

  • mikroprzedsiębiorca (firma zatrudniająca mniej niż 10 osób), jeśli wszyscy pracownicy złożą deklarację rezygnacji z wpłat na PPK;
  • pracodawca, który w dniu objęcia go przepisami ustawy posiada funkcjonujący Pracowniczy Program Emerytalny ze składkami min. 3,5% oraz udziałem pracowniczym min. 25%.

Pracodawca czasowo nie będzie musiał również dokonywać wpłat na PPK w okresach przestoju ekonomicznego, w przypadku niewypłacalności, w okresie przejściowego ograniczenia lub zaprzestania działalności spowodowanej powodzią.

Kary za niewprowadzenie Pracowniczych Planów Kapitałowych

Pracodawca, który nie dopełni obowiązku zawarcia umowy o PPK w ustalonym terminie podlega karze grzywny w wysokości do 1,5% całego funduszu wynagrodzeń. Podobna kara jest przewidziana za nakłanianie do rezygnacji z oszczędzania w PPK.

Karze grzywny w wysokości od 1 000 zł do 1 000 000 zł podlega pracodawca, który nie zawrze umowy o prowadzenie PPK, nie będzie dokonywać wpłat na PPK, nie będzie prowadził stosownej dokumentacji lub będzie podawał nieprawdziwe dane w sprawie PPK.

PPK dla Ciebie – informacja dla Pracowników

Pracownicze Plany Kapitałowe będą stanowić dla pracowników dodatkowe źródło dochodu po ukończeniu 60. roku życia. By uczestniczyć w programie, pracownik nie będzie musiał wypełniać żadnych formalności, a obowiązki związane z zawarciem umowy, prowadzeniem i zarządzaniem PPK będą spoczywały na pracodawcy oraz wybranej instytucji finansowej. Każdy uczestnik może posiadać więcej niż jedno konto PPK.

Składki – Twoje, Pracodawców i państwa

Pracownik, będący uczestnikiem PPK, podobnie jak pracodawca, będzie mógł odprowadzać następujące składki:

  • podstawową, wynoszącą 2% wynagrodzenia brutto. Uwaga! Osoby, których wynagrodzenie otrzymywane z różnych źródeł nie przekracza 120% minimalnego wynagrodzenia mogą odprowadzać składkę mniejszą niż 2%, która nie może być jednak niższa niż 0,5% wynagrodzenia brutto.
  • dodatkową, wynoszącą do 2% wynagrodzenia.

Wysokość składki, pracownik określa w deklaracji złożonej pracodawcy, przy czym może być ona zmieniona w dowolnym momencie. Natomiast, wpłaty finansowane przez pracownika będą potrącane z wynagrodzenia po opodatkowaniu, czyli z wynagrodzenia “na rękę” (netto).

Ustawa o PPK przewiduje “wpłatę powitalną” w wysokości 250 zł, finansowaną z Funduszu Pracy. Jest ona wypłacana (w ciągu 30 dni od zakończenia kwartału) uczestnikowi PPK, w imieniu którego zawarto umowę o prowadzenie PPK (w danym kwartale lub w kwartale poprzednim) i który przez przynajmniej 3 pełne miesiące był uczestnikiem PPK. Wpłata powitalna jest jednorazowa.

Oprócz tego uczestnik Pracowniczych Planów Kapitałowych otrzymuje “dopłatę roczną” w wysokości 240 zł, jeśli kwota wpłat podstawowych i dodatkowych jest równa przynajmniej kwocie wpłat podstawowych należnych od 6-krotności minimalnego wynagrodzenia. W przypadku osób o obniżonej składce podstawowej (do 0,5%) “dopłata roczna” przysługuje, gdy kwota wpłat podstawowych i dodatkowych w danym roku jest równa co najmniej 25% wpłat podstawowych od 6-krotności minimalnego wynagrodzenia. Przysługuje jedna “dopłata roczna” nawet jeśli uczestnik ma kilka rachunków PPK.

Wyższa emerytura – o ile?

To, ile zyskamy na oszczędnościach w Pracowniczych Planach Kapitałowych zależy od kilku czynników: wieku, w którym zaczniemy oszczędzać, wysokości odprowadzanych składek czy wieku, do którego zamierzamy oszczędzać.

Twoje PPK
Wiek przystąpienia do PPK: 25 lat
Pensja: 3000 zł brutto
W PPK do 65. roku życia
Bez dobrowolnej składki
Wypłata środków: 25% jednorazowa
Wypłata co miesiąc: 240 rat - 20 lat
486 zł miesięcznie do Twojej emerytury
486 zł miesięcznie do Twojej emerytury
Wiek przystąpienia do PPK: 25 lat
Pensja: 3000 zł brutto
W PPK do 65. roku życia
2% dobrowolnej składki
Wypłata środków: 25% jednorazowa
Wypłata co miesiąc: 240 rat - 20 lat
730 zł miesięcznie do Twojej emerytury
730 zł miesięcznie do Twojej emerytury

Dla osoby, która w wieku 25 lat zacznie odkładać podstawową składkę (2%) od wynagrodzenia na poziomie 3 000 zł brutto, suma kapitału po osiągnięciu 65. roku życia wyniesie 155 460 zł. Obliczenia te dotyczą kapitału ze stopą zwrotu w wysokości 3% (z kapitalizacją miesięczną) oraz planowanym, rocznym wzrostem wynagrodzeń w wysokości 2%. Jeśli zebraną w ten sposób sumę zdecydujemy się wypłacić jednorazowo na poziomie 25%, a resztę wypłacać w ratalnie (240 rat miesięcznych), nasza dodatkowa emerytura wyniesie około 486 zł.

Co warto podkreślić, w Pracowniczych Planach Kapitałowych, podobnie jak w przypadku emerytury z ZUS, opłaca się oszczędzać dłużej niż tylko do 60. roku życia - każdy dodatkowy rok w PPK to około 4 tysięcy oszczędności więcej.

Kiedy obejmie Cie PPK?

Wprowadzenie PPK w firmie zależy od wielkości zatrudnienia w danym miejscu pracy. Przed wyborem instytucji i podpisaniem umowy o zarządzanie PPK pracodawca powinien skonsultować się w tej sprawie z pracownikami.

01.07.2019
|
01.01.2020
|
01.07.2020
|
01.01.2021
|
|
powyżej 250 pracowników
|
od 50 do 249 pracowników
|
od 20 do 49 pracowników
|
poniżej 20 pracowników

Instytucje w PPK

Rezygnacja z PPK

Pracownicze Plany Kapitałowe są dobrowolnym programem, dlatego pomimo automatycznego zapisu wszystkich pracowników, istnieje możliwość zrezygnowania z oszczędzania. W tym celu niezbędna będzie deklaracja rezygnacji z PPK, której wzór zostanie określony przez przez ministra ds. instytucji finansowych we współpracy z ministrem ds. zabezpieczenia społecznego.

Uzupełnioną deklarację rezygnacji z PPK składa się w miejscu pracy - pracodawca ma obowiązek poinformować o tym właściwą instytucję finansową w ciągu 7 dni od dnia złożenia deklaracji. Rezygnacja zaczyna obowiązywać w miesiącu złożenia, a jeśli w danym miesiącu składki zostały pobrane, podlegają zwrotowi.

Deklaracja rezygnacji z oszczędzania z PPK nie jest ostateczna, co oznacza, że po upływie 4 lat podmiot zatrudniający ponownie zacznie naliczać stosowne składki. Pracodawca ma obowiązek poinformować o tym pracownika.

Aktualności o Pracowniczych Planach Kapitałowych

PPK również dla obcokrajowców
13 czerwca 2019r.
Pracownicze Plany Kapitałowe są dla Polaków rewolucją. Jeszcze większą rewolucją są jednak dla obcokrajowców zatrudnionych i ubezpieczonych w Polsce, którzy z tym krajem wiążą swoją dalszą przyszłość zawodową i osobistą. Udział w PPK nie tylko ułatwi im uzyskanie dodatkowych środków emerytalnych, lecz może również stać się dla nich przepustką do długoterminowego pobytu..
PZU rezygnuje z wynagrodzenia za PPK
14 maja 2019r.
Obowiązek utworzenia nowego funduszu pracowniczego, nałożony na pracodawców przez ustawę o Pracowniczych Planach Kapitałowych, wywołał niemałe poruszenie wśród instytucji finansowych. Zarządzanie środkami zebranymi w ramach PPK może im przynieść niemałe zyski. Od momentu ogłoszenia ustawy rozpoczął się zatem zawzięty wyścig o pieniądze pracowników, w którym, jak wskazują ostatnie doniesienia, TFI PZU może wysunąć się na prowadzenie..
O ile PPK obniży pensję pracownika?
26 kwietnia 2019r.
Pracownicze Plany Kapitałowe to program, dzięki któremu emerytalna przyszłość Polaków może okazać się bardziej znośna niż obecnie przewidujemy. Kosztem uszczuplenia comiesięcznej pensji możemy zwiększyć wysokość świadczeń, na których będziemy opierać swój domowy budżet będąc w wieku emerytalnym..