Czy zastanawiacie się czasem, jak wysokie będą Wasze emerytury w przyszłości? W większości przypadków świadczenia emerytalne będą – delikatnie mówiąc - skromne, dlatego warto zadbać o dodatkowe oszczędności na starość.
Obok I i II filaru systemu emerytalnego, na które składają się emerytury z ZUS i świadczenia z Otwartych Funduszy Emerytalnych (OFE), istnieje jeszcze dobrowolny, III filar, w skład którego wchodzą Indywidualne Konta Emerytalne (IKE). Dzięki nim możemy sami odłożyć na naszą jesień życia tyle, ile chcemy. Sprawdźcie, czym są i jak działają IKE.
IKE to program oszczędnościowy, którego założeniem jest indywidualne odkładanie pieniędzy na emeryturę. Prowadzą go prywatne instytucje finansowe, a sam rachunek IKE może przybierać szereg różnych form. Może być to rachunek oszczędnościowy, rachunek maklerski, obligacje skarbowe, ubezpieczenie z funduszem kapitałowym, fundusz inwestycyjny, a także fundusz emerytalny. Nasze pieniądze możemy powierzyć różnym instytucjom – bankom, podmiotom działalności maklerskiej, towarzystwom inwestycyjnym, zakładom ubezpieczeń na życie, a także Otwartym Funduszom Emerytalnym.
Korzystanie z IKE jest bardzo proste. Wystarczy raz na jakiś czas wpłacić na nasze konto pewną kwotę. Pieniądze na nim gromadzone będą inwestowane przez daną instytucję, która w ten sposób może pomnożyć nasze aktywa. Ze składek na naszym koncie emerytalnym finansuje ona zakup akcji giełdowych, obligacji skarbowych i innych papierów wartościowych, a odpowiednia część wypracowanych zysków trafia na nasz rachunek IKE. Docelowo skorzystać z nich będziemy mogli po osiągnięciu wieku 60 lat (lub 55 lat, jeśli w takim wieku uzyskamy uprawnienia emerytalne). Uzbieraną kwotę możemy wypłacić albo jednorazowo, albo w ratach – decyzja należy do nas.
W ciągu roku na nasze Indywidualne Konto Emerytalne możemy wpłacić maksymalnie trzykrotność średniego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. W 2018 roku ten wskaźnik wynosi 13 329 zł, ale w kolejnych latach oczywiście może się zmieniać. Częstotliwość wpłat jest zupełnie dowolna – możemy wpłacić pożądaną sumę jednorazowo, albo rozłożyć to na kilka mniejszych wpłat. Warto również pamiętać, że instytucja, która prowadzi nasze konto emerytalne pobiera za to pewną opłatę.
IKE nie należy mylić z lokatą – w każdej chwili, w razie konieczności, możemy wycofać zgromadzone aktywa. Pamiętajmy jednak, że konta emerytalne pełnią przede wszystkim funkcję oszczędnościową i powstały z myślą o naszej starości. W sytuacji, w której chcemy wycofać pieniądze przed 60. rokiem życia, będziemy musieli zapłacić od nich 19-procentowy podatek od zysków kapitałowych, tak zwany podatek Belki. Nie obejmie on środków, które wypłacimy już po osiągnięciu wymaganego wieku.
Zapłacenie podatku Belki może być konieczne, jeśli nie spełnimy jeszcze dwóch warunków. Po pierwsze, jesteśmy zobowiązani do wpłacenia środków na rachunek IKE w ciągu pięciu dowolnych lat trwania naszej umowy z instytucją prowadzącą konto emerytalne – nie muszą być to lata następujące po sobie. Po drugie, połowa wartości wpłat na konto musi być dokonana co najmniej pięć lat przed ich wypłaceniem.
IKE założyć może każda osoba, która ukończyła 16 lat. Konto zakłada pracownik indywidualnie - to znaczy, że nie można go założyć wspólnie z małżonkiem. Zgromadzone na nim aktywa podlegają jednak dziedziczeniu.
Możemy posiadać tylko jeden rachunek IKE naraz, choć możemy równocześnie korzystać z kilku różnych form oszczędzania w III filarze (np. z IKZE i PPK). Korzystanie z Indywidualnego Konta Emerytalnego jest całkowicie dobrowolne. Do nas należy decyzja o wyborze instytucji, któremu powierzymy nasze pieniądze.
Jeśli jednak nie jesteśmy zadowoleni z naszego wyboru konta emerytalnego, możemy przenieść w dowolnym momencie zgromadzone na nim środki na konto prowadzone przez inną instytucję lub zmienić formę oszczędzania (np. z rachunku oszczędnościowego na zakup obligacji). W ciągu pierwszych 12 miesięcy od podpisania umowy mamy możliwość, by to zrobić bezpłatnie. Jeśli wycofaliśmy pieniądze z konta przed czasem, możemy później założyć sobie nowe. Nie możemy jednak tego zrobić, jeśli wycofaliśmy zgromadzone na IKE aktywa już po osiągnięciu przez nas wieku emerytalnego.
Pamiętajmy, że korzystanie z Indywidualnego Konta Emerytalnego zawsze wiąże się z pewnym ryzykiem. Nigdy nie mamy stuprocentowej pewności, że instytucja, której powierzyliśmy nasze pieniądze, na pewno wypracuje zysk. Stosunkowo najbezpieczniejsze są dwa rodzaje IKE – obligacje skarbowe i rachunki oszczędnościowe. W przypadku tych pierwszych gwarantem bezpieczeństwa jest skarb państwa, a w przypadku drugich Bankowy Fundusz Gwarancyjny. Oczywiście często bywa tak, że te teoretycznie mniej bezpieczne formy oszczędzania w trzecim filarze emerytalnym (np. rachunek maklerski) mogą być o wiele bardziej zyskowne. To, czy podejmiecie ryzyko z szansą na spory zysk, zależy tylko od Was samych.
Trzeci filar oferuje nam nie tylko Indywidualne Konta Emerytalne. Możemy również korzystać z kilku innych możliwości. Do wyboru mamy między innymi Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego, czyli IKZE. Różni się od IKE mniejszą kwotą maksymalnego limitu wpłaty, ale za to można sobie ją odliczyć od podstawy opodatkowania. Ponadto w IKZE wypłacenie środków przed czasem nie wiąże się z koniecznością uiszczenia podatku Belki. Co zatem wybrać – IKE czy IKZE? Warto przypomnieć, że nic nie stoi na przeszkodzie, byśmy równocześnie korzystali z obu tych programów. W obu przypadkach możemy sporo zyskać i znacząco powiększyć swoje świadczenia emerytalne.