O ile PPK obniży pensję pracownika?

Pracownicze Plany Kapitałowe to program, dzięki któremu emerytalna przyszłość Polaków może okazać się bardziej znośna niż obecnie przewidujemy. Kosztem uszczuplenia comiesięcznej pensji możemy zwiększyć wysokość świadczeń, na których będziemy opierać swój domowy budżet będąc w wieku emerytalnym. Jak kształtują się kwoty, o które zmniejszą się nasze pensje w przypadku skorzystania z programu PPK? Ile możemy zaoszczędzić i kiedy warto założenia Pracowniczych Planów Kapitałowych wprowadzić w swoje życie? Szukaliśmy odpowiedzi na te pytania.

Pracownicze Plany Kapitałowe - na czym to polega?

Ustawa o Pracowniczych Planach Kapitałowych weszła w życie z dniem 1 stycznia 2019 roku. Jej założenia natomiast, pierwsi pracodawcy będą musieli zacząć wypełniać od 1 lipca bieżącego roku. Konieczność uczestnictwa w programie obejmuje wszystkie firmy lub inne podmioty zatrudniające co najmniej jednego pracownika, który podlega pod obowiązek składkowy na poczet ubezpieczenia emerytalnego i rentowego. Oczywiście ustawa określa również, które podmioty podlegają wyłączeniu spod obowiązku uczestnictwa w PPK.

System Pracowniczych Planów Kapitałowych zakłada długoterminowe, dobrowolne oszczędzanie środków finansowych, które angażuje pracownika, pracodawcę oraz państwo. Należy podkreślić, że pomimo nałożenia obowiązku przystąpienia do programu na firmy zatrudniające kadrę na określonych warunkach, to już dla samego pracownika oszczędzanie w ramach PPK jest całkowicie dobrowolne. Z uczestnictwa w programie można zrezygnować w każdej chwili lub już na samym początku przystąpienia naszego pracodawcy do systemu PPK, złożyć pisemną wolę odstąpienia od przekazywania wpłat na konto oszczędnościowe. Podobną deklarację należy składać sukcesywnie co 4 lata, gdyż po tym czasie następuje ponowny automatyczny zapis do programu.

Którzy pracownicy zostaną automatycznie zapisani do PPK?

Oszczędzanie w ramach Pracowniczych Planów Kapitałowych jest - jak już wspominaliśmy - dobrowolne w przypadku osób zatrudnionych. Trzeba jednak pamiętać, że po przystąpieniu pracodawcy do programu, również jego pracownicy zostaną automatycznie do niego zapisani. Które osoby mogą oszczędzać w systemie PPK?

• zatrudnieni na podstawie przepisów ujętych w art. 2 ust. 1 pkt 18 ustawy o PPK,
• osoby w wieku od 18 do 54 lat,
• osoby, które ukończyły 55 r.ż i złożyły wniosek o przystąpienie do PPK (w tym przypadku nie obowiązuje automatyczny zapis).

Pracownicy, którzy ukończyli 70 r.ż. nie będą mogli, nawet po złożeniu wniosku, oszczędzać w ramach Pracowniczych Planów Kapitałowych.

Wpływ oszczędzania w ramach PPK na wysokość pensji pracownika

Założeniem systemu Pracowniczych Planów Kapitałowych jest odkładanie z comiesięcznej pensji co najmniej 2% wynagrodzenia brutto. Kwota ta stanowi wpłatę obowiązkową. Pracownik może zdecydować się również na oszczędzanie dodatkowej sumy do 2% pensji brutto, co oznacza, że w ramach PPK co miesiąc możemy odkładać z własnych środków do 4% wynagrodzenia. Zaoszczędzone w ten sposób środki będą wpłacane na specjalne konto.

Wspominaliśmy, że system oszczędzania kapitałowego PPK angażuje nie tylko środki samego pracownika, ale także zasoby pracodawcy. W ramach programu podmioty zatrudniające będą miały obowiązek wpłacania na konta oszczędnościowe zatrudnionych przez siebie osób od 1,5% (wpłata obligatoryjna) do nawet 4% wynagrodzenia pracownika brutto. Z powyższych wyliczeń wynika, że każdego miesiąca uczestnik programu Pracowniczych Planów Kapitałowych może na swoim koncie oszczędnościowym odnotowywać wpłatę do nawet 8% swojego wynagrodzenia brutto.

Do sumy oszczędności na koncie pracownika w ramach PPK będzie dokładało się także państwo. Dla osób, które zdecydują się gromadzić kapitał w ramach programu przewidziano “kwotę powitalną” w wysokości 250 zł. Dodatkowo za każdy rok uczestnictwa w systemie PPK można liczyć na premię w kwocie 240 zł. Jeżeli jednak będziemy chcieli wypłacić zgromadzony kapitał przed ukończeniem 60 r.ż. musimy liczyć się z odjęciem od zaoszczędzonych środków 19% podatku. Aby cieszyć się całą kwotą odłożonego kapitału, trzeba spełnić warunki określone w ustawie o PPK. Przede wszystkim pierwszej wypłaty zgromadzonych oszczędności należy dokonać po osiągnięciu 60 r.ż. ( maksymalnie 25% odłożonej kwoty). Z reszty środków możemy korzystać sukcesywnie przez następne 10 lat.

Pracownicze Plany Kapitałowe na przykładach

Celem zobrazowania, jak uczestnictwo w programie PPK może wpłynąć na wysokość pensji pracownika, warto przyjrzeć się kilku symulacjom:

Wysokość wynagrodzenia: 4000 zł brutto
Wysokość składki pracownika: 2% = 80 zł (odliczane od wynagrodzenia netto)
Wysokość składki pracodawcy: 1,5% = 60 zł brutto

Z powyższych wyliczeń wynika, że przy obligatoryjnej stawce składek, a więc 2% wynagrodzenia brutto w przypadku pracownika i 1,5% wynagrodzenia brutto wpłacanego przez pracodawcę, pensja będzie kształtowała się na poziomie 2762,96 zł netto zamiast dotychczasowych 2853,96 zł. Oznacza to, że nasze comiesięczne wynagrodzenie pomniejszy się o 91 zł (11 zł to podatek od składki PPK pracodawcy).

Spójrzmy, jak sytuacja będzie się przedstawiała w przypadku odkładania maksymalnych stawek przewidzianych w ustawie:

Wysokość wynagrodzenia: 4000 zł brutto
Wysokość składki pracownika: 4% = 160 zł (odliczane od wynagrodzenia netto)
Wysokość składki pracodawcy: 4% = 160 zł brutto

Jak widać na powyższym przykładzie, przy odkładaniu maksymalnych stawek tak w przypadku pracownika, jak i pracodawcy, wynagrodzenie zamiast dotychczasowych 2853,96 zł netto, wyniesie 2664,96 zł, co oznacza obniżenie pensji o 189 zł (29 zł - podatek od składki PPK pracodawcy).

PPK - ile można zaoszczędzić?

Korzystając z powyższych przykładów i zakładając 42 letni czas pracy do momentu pierwszej wypłaty z konta oszczędnościowego, zgromadzone środki będą kształtowały się na poziomie:

Wartość zgromadzonych środków w pierwszym przypadku wynosi 285 341,17 zł, co daje 1783,38 zł miesięcznie przez 10 lat oraz pierwszą wypłatę (25% po ukończeniu 60 r.ż.) w wysokości 71 335,29 zł.

W drugim przypadku wartość zgromadzonych środków wynosi już 621 269,28 zł, co daje 3882,93 zł miesięcznie przez 10 lat oraz pierwszą wypłatę (25% po ukończeniu 60 r.ż.) w wysokości 155 317,32 zł.

Bardzo ważną kwestią jest to, że powyższe przykłady uwzględniają zakładany wzrost wynagrodzenia w skali roku na poziomie 2,8% oraz zwrot z inwestycji w skali roku na poziomie 3,5%.

Czy warto oszczędzać w ramach systemu PPK?

Propagowanie postaw, dzięki którym młodzi ludzie uczą się, jak ważne jest oszczędzanie oraz mądre inwestowanie wynagrodzeń, jest niezwykle ważnym aspektem ekonomicznego funkcjonowania państwa. W przypadku Pracowniczych Planów Kapitałowych należy uświadomić Polakom, że pieniądze, o które co miesiąc zmniejsza się ich pensja, nie znikają w próżni, ale stanowią inwestycję. Te środki finansowe nadal pozostają więc w naszym posiadaniu i mogą zapewnić w przyszłości dużo łatwiejsze korzystanie z uroków życia na emeryturze.

Nie możemy zapominać również o kapitale, który otrzymamy dodatkowo od pracodawcy oraz od państwa. Zgromadzimy w ten sposób całkiem spore środki, które z pewnością zmniejszą obawy większości Polaków przed czekającymi je głodowymi świadczeniami emerytalnymi. Każdy z nas powinien samodzielnie dokonać analizy miesięcznych wpływów i wydatków i zadecydować czy stać go na kilkuprocentowe obniżenie pensji celem zabezpieczenia sobie bardziej komfortowej przyszłości.

Nie jest tajemnicą, że wynagrodzenia w Polsce nie należą do wysokich. Z tego przypuszczalnie powodu, wielu rodaków nie zdecyduje się na oszczędzanie w ramach PPK. Może warto byłoby jednak zrezygnować raz w miesiącu z zakupów, które nie są absolutnie konieczne i przeznaczyć zaoszczędzoną w ten sposób kwotę na poczet inwestycji w przyszłość?